Woensdag 14 september 2022
Groen tot de macht groen: dat is de nieuwe wijk de Tuinen van de Zandweerd. Een wijk waarin zo’n beetje alle facetten met een frisse blik en een groene bril zijn bekeken. Toegegeven: het moet wel bij je passen. Maar de mensen die er (gaan) wonen, zijn het er allemaal over eens: dit is de toekomst.
Duurzame levensvormen
“Het is niet een wijk zoals zovelen”, vertelt Monique Zuuring. Zij doet het woord namens de gemeente Deventer en houdt nauw contact met alle (toekomstige) bewoners. “Er is echt nagedacht over duurzaamheid. Dan gaat het niet alleen over duurzaam bouwen en leven, maar ook over de levensvorm: hoe leef je samen met elkaar?”
Een mooi voorbeeld dus van SDG 11: Maak steden en menselijke nederzettingen inclusief, veilig, veerkrachtig en duurzaam. En ook behoorlijk actueel, want in een tijd waarin woonruimte schaars is, energie haast onbetaalbaar en (bouw)materialen lastig te verkrijgen, kan dit project een vlaggenschip zijn.
Tiny houses
Wat er dan zo vernieuwend aan is? Alleen al dat er ruimte is voor tiny houses – huizen met een vloeroppervlakte van maximaal 50 vierkante meter. Lothar Blom is één van de toekomstige bewoners van zo’n tiny house. Hij gaat er samen met zijn partner en dochter van 2,5 jaar wonen. Zijn huis is nu nog “als een cadeautje ingepakt”, maar hij hoopt de kerstboom in de Zandweerd op te kunnen tuigen. “We woonden voorheen in Utrecht, in een appartement van 60 vierkante meter. Toen we daar alles aan isolatie hadden gedaan, wilden we toch meer. Zelfvoorzienend zijn bijvoorbeeld. We dachten: we kunnen ook met minder.”
Het huis telt twee verdiepingen van 25 vierkante meter. Om die in te delen, was er best wat creativiteit nodig. “Je hebt te maken met meer techniek, omdat je energieneutraal bouwt. Een cv-ketel is maar een klein kastje, dat kun je makkelijk ergens kwijt. Maar een warmtepomp is van het formaat grote koelkast..”
Gratis warmte
Vrijwel alle huizen hebben zo’n waterpomp. “We hebben de mogelijkheid geboden om gebruik te maken van restwarmte van het rioolwaterzuiveringsbedrijf, dat aan de andere kant van de weg ligt”, vertelt Zuuring. “Die warmte is gratis en verdwijnt anders maar de IJssel in. Daarvoor heb je wel een aansluiting en een warmtepomp nodig.” Wie ervoor kiest betaalt de aansluitkosten en verder alleen jaarlijkse vastrechtkosten. De warmte zelf is gratis, maar alleen zolang het om lage temperaturen gaat. Zoals bij nieuwbouwhuizen, dat zijn namelijk goed geïsoleerde huizen.
Maar er is nog meer innovatief gedacht. Zo heeft de gemeente belangstellenden gevraagd naar hun wensen over bouwgrond en die wensen toegepast in de uiteindelijke verkaveling. Komen er geen schuttingen, maar heggen. Worden de wegen niet verhard, maar half verhard, zodat ze bijdragen aan het groene tuinenlandschap. En zijn zo veel mogelijk bestaande bomen blijven staan, waar de bewoners in sommige gevallen omheen moesten bouwen. Maar waardoor ze wel meteen in het groen wonen.
Natuurinclusief
Een belangrijk aspect blijft toch het groen, ook binnen de individuele bouwplannen. De wijk heet immers niet voor niets ‘de Tuinen van de Zandweerd’. Dat brengt dus ook verantwoordelijkheid met zich mee, legt Zuuring uit. “En dat stimuleren wij als gemeente. Iedereen heeft de verplichting om natuurinclusief te bouwen, dus ook voor vogels en insecten. Hoe ze dat doen, kunnen ze zelf kiezen. Je kunt denken aan een groendak, vogelvides of een vleermuiskast.” Elk bouwplan moet 15 punten scoren uit een natuurinclusieve lijst met maatregelen die speciaal voor deze locatie is opgesteld.
“En er zijn hier ook al dieren”, vertelt Blom enthousiast. Zijn buurvrouw die er al woont – het contact tussen de bewoners is nauw – had er al een eekhoorn gespot. “Ondanks de bouw willen ze hier blijkbaar toch blijven.” En dat is maar goed ook, want alle nieuwe bewoners willen er goed voor zorgen, daar zijn Zuuring en Blom zeker van.
Geen auto’s
En daar wilde het projectteam écht zeker van zijn. Dat deden ze door van tevoren goede kaders te schetsen. Zo werd al snel duidelijk dat de wijk autoluw moest worden om ruimte te bieden aan spelende kinderen en gezond wonen, vertelt Zuuring. “Niet standaard die auto op de oprit dus. Daar is binnen het projectteam best discussie over geweest. Zou dat geen weerstand oproepen?” Die keuze bleek juist het kaf van het koren te scheiden: mensen die daar moeite mee hadden, haakten af. “En zo hielden we een doelgroep over die echt past in de Tuinen van de Zandweerd.”
Mensen met een overvolle bankrekening zeker? Nee, dat valt wel mee, zegt Zuuring. Het moet écht een wijk worden voor iedereen. Zo verhuurt Ieder1 er 14 sociale huurwoningen en was er ook de mogelijkheid om samen stukken grond aan te kopen. Bovendien krijgt de Tuinen van de Zandweerd zelfs een landelijke primeur: sociale huur-tiny houses, die via Rentree worden verhuurd. Een écht bijzonder stukje Deventer dus.
Geschreven door: Yoni Pasman
Beeld van: Grietje Mesman
Tevens geplaatst in het Deventer Nieuws